ODTÜ, Bilkent ve Hacettepe üniversitelerinin akademisyenleri ortak çalışmalarıyla COVID-19 aşısını geliştirmeye başladı
Uzmandan siyah maske uyarısı
İsrail'de kök hücre tedavisi uygulanan COVID-19 hastalarının tamamı iyileşti
ODTÜ, Bilkent ve Hacettepe üniversitelerinin akademisyenleri ortak çalışmalarıyla COVID-19 aşısını geliştirmeye başladı
ODTÜ Biyolojik Bilimler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mayda Gürsel, TÜBİTAK 1003-Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı kapsamında Kovid-19 aşı ve ilaç geliştirmeye yönelik desteklenen 14 proje arasında yürütücüsü olduğu SARS-COV-2 virüsüne karşı faz1 aşamasına gidecek aşı geliştirilmesi projesinin yer aldığını bildirdi.
Bilkent Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İhsan Gürsel ve Hacettepe Üniversitesi Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı Öğretim Öğretim Üyesi Prof. Dr. Petek Korkusuz ile ortak çalıştıklarını belirtti.
Gürsel korona virüsün genetik bilgilerini kullanarak aşı geliştirmeye başladıklarını şu ifadeleri kullanarak belirtti.
"Virüsün 4 ana proteini var. Bu proteinleri, gen dizilerini özel vektörlere yerleştirerek memeli hücrelerinde üreteceğiz. Aşı antijeni olarak kullanılacak bu proteinler daha sonra antijene olan bağışıklık yanıtını yönlendirecek olan CpG oligonükleotid adjuvanı ile karıştırılarak farklı preklinik deneylerde test edilecek. Preklinik testlerde, aşının SARS-CoV-2 virüsüne karşı koruyuculuğunu çeşitli deney hayvanları modelleri üzerinde denemeyi planlıyoruz."
Koronavirüs RNA virüsleri içinde en büyük genoma sahiptir, influenza virüsünün genomu daha küçüktür. Koronavirüs nsp14 ekzoribonükleaz enzimi çoğalma sırasında oluşabilecek mutasyonları düzeltmektedir. Gürsel aynı zamanda şunları da belirtti.
"Bu nedenle influenzaya göre korona virüsteki mutasyon hızı daha düşük. Bu durum, aşının kalıcı olması yönündeki umutlarımızı güçlendiriyor. Aşı, bazen küçük değişikliklerle yeniden üretim sürecine girerek kullanılabilir. Ama virüste çok çok büyük mutasyonlar beklemiyoruz. Bu durum aşı konusunda biraz daha şanslı olabileceğimizi gösteriyor." (AA,2020).
Kişisel Koruyucu Donanım ve A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Yasemin Öymez, Siyah maskelere karşı halkı uyaran "Bu 'yıkanabilir maske' diye satılan siyah maskelerin çoğu polene karşı ya da hava kirliliğine karşı koruyucudur. Bu maskeleri takan kişi nefes almakta güçlük çekiyor ve ciddi manada terletiyor" diye konuştu.
Aynı zamanda Öymez konuşmasına şu şekilde devam etti. "Maskeyi takarken rahat ve konforlu olabilmemiz lazım. Bu 'yıkanabilir maske' diye satılan siyah maskelerin çoğu polene karşı ya da hava kirliliğine karşı koruyucudur. Bu maskelerin çoğunun 'CE' işareti yoktur, bu yüzden Türkiye’de ticareti uygun değil. Bu maskeleri takan kişi nefes almakta güçlük çekiyor ve ciddi manada terletiyor. Bu durum maskeyi kullanma amacımızdan bizi çıkarıyor. "Bu maskeler bizim vücut ölçülerimize göre yapılmış değil. Daha çok uzakdoğu insanlarının vücut ölçülerine göre yapılmış, dolayısıyla hem burnumuzun üstünü hem de çenemizi kapatmıyor. Biz maskeyle yüzümüzü burun kemiğimizden çenemize kadar tam olarak kapatırsak, bizden dışarıya kesinlikle koruruz. Dışarıdan gelecek sıvı damlacıklarından da çok rahatlıkla korunuruz. Devletin dağıttığı maskeler de tam olarak bu işlevi görüyor. Bundan dolayı siyah maske yerine bu maskeleri tercih edelim."(NTV,2020).
İsrail'de kök hücre tedavisi uygulanan COVID-19 hastalarının tamamı iyileşti
Yerel basında yer alan haberde, İsrail'deki Pluristem firması 3 ayrı sağlık merkezindeki plesentadan aldığı kök hücreleri 6 Kovid-19 hastasına enjekte etti. 1 haftalık tedavi sürecünden sonra böbrek ve solunum yetmezliği bulunan hastaların tamamı Kovid-19’u yendi. Uygulanan tedavi sayesinde 4 hastanın solunum değerlerinde hastalığa yakanmadan önceki döneme oranla iyileşme gösterdiği belirtildi (AA,2020).
KAYNAKÇA
Anadolu Ajansı (2020, 8 Nisan). ODTÜ, Bilkent ve Hacettepe üniversiteleri Kovid-19 aşısı için ortak çalışmaya başladı.AA: Erişim tarihi 8 Nisan, 2020, https://www.aa.com.tr/tr/bilim-teknoloji/odtu-bilkent-ve-hacettepe-unive...
Anadolu Ajansı (2020, 9 Nisan).İsrail'de kök hücre tedavisi uygulanan Kovid-19 hastalarının tamamı iyileşti.AA: Erişim tarihi 9 Nisan, 2020, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/israilde-kok-hucre-tedavisi-uygulanan-kov...
NTV (2020, 8 Nisan). Uzmandan siyah maske uyarısı .NTV: Erişim tarihi 8 Nisan, 2020, https://www.ntv.com.tr/turkiye/uzmandan-siyah-maske-uyarisi,dvoeM-26m0-5...