18 Nisan 2020 - 19 Nisan 2020

18 Nisan

Koronavirus: İyileşmesi ne kadar sürer?
Uzmanlar uyardı: Koronavirüs salgınında ikinci dalga tehlikesi
Dünya genelinde COVID-19 bulaşan kişi sayısı 2 milyon 250 bini geçti

19 Nisan

Koronavirüs 60 dereceye kadar dayanıyor!
MEB duyurdu: Sona yaklaştık, nisan ayında müjdeli haberi paylaşacağız
Corona virüs vakalarına mobil takip
Bilim kurulu toplantısı sonrası önemli̇ açıklama

18 Nisan 2020

Koronavirüs: İyileşmesi ne kadar sürer?

COVID-19 sadece 2019'un sonunda ortaya çıktı, ancak zaten bazı hastaların tam sağlığına dönmesinin uzun zaman alabileceğine dair işaretler var. İyileşme süresi, ilk etapta ne kadar hasta olduğunuza bağlıdır. Bazı insanlar hastalığı hızlı bir şekilde atlatabilir, ancak diğerleri için kalıcı problemler bırakabilir. Yaş, cinsiyet ve diğer sağlık sorunları COVID-19'dan daha ciddi hastalanma riskini artırır.

Sadece hafif semptomlarım varsa?
COVID-19 alan çoğu insan sadece ana semptomları geliştirir - öksürük veya ateş. Ancak vücut ağrıları, yorgunluk, boğaz ağrısı ve baş ağrısı yaşayabilirler. Öksürük başlangıçta kurudur, ancak bazı insanlar sonunda virüs tarafından öldürülen ölü akciğer hücrelerini içeren mukus öksürmeye başlayacaktır. Bu semptomlar yatak istirahati, bol miktarda sıvı ve parasetamol gibi ağrı kesici ile tedavi edilir.
Hafif semptomları olan insanlar iyi ve hızlı bir iyileşme yapmalıdır.
Ateş bir haftadan az bir süre içinde yerleşmelidir, ancak öksürük devam edebilir. Çin verilerinin bir Dünya Sağlık Örgütü (WHO) analizi, toparlanmanın ortalama iki hafta sürdüğünü söylüyor.

Daha ciddi semptomlarım olursa ne olur?
Hastalık bazıları için çok daha ciddi hale gelebilir. Bu enfeksiyona yaklaşık 7 ila 10 gün arasında olma eğilimindedir. Dönüşüm ani olabilir. Nefes almak zorlaşır ve akciğerler iltihaplanır. Çünkü vücudun bağışıklık sistemi savaşmaya çalışıyor olsa da - aslında aşırı tepki veriyor ve vücut teminat hasarı yaşıyor.
Bazı kişilerin oksijen tedavisi için hastanede olmaları gerekebilir. Sarah Jarvis şöyle diyor: "Nefes darlığı iyileşmek için biraz zaman alabilir, vücut yara izi ve iltihaplanmaya başlıyor." Yorgunluğun devam etmesi ile iyileşmenin iki ila sekiz hafta sürebileceğini söylüyor.

Yoğun bakıma ihtiyacım olursa ne olur?
DSÖ, 20 kişiden birinde bir kişinin yatıştırılıp ventilatöre konulmasını içeren yoğun bakım tedavisine ihtiyaç duyacağını tahmin etmektedir. Hastalığın ne olduğuna bakılmaksızın yoğun veya kritik bakım ünitesindeki (YBÜ) herhangi bir büyünün iyileşmesi zaman alacaktır. Hastalar eve gitmeden önce düzenli bir servise taşınır. Yoğun Bakım Fakültesi Dekanı Dr. Alison Pittard, kritik bakımdaki herhangi bir büyünün ardından normale dönmenin 12 ila 18 ay sürebileceğini söylüyor. Bir hastane yatağında uzun süre kalmak kas kütlesi kaybına yol açar. Hastalar zayıf olacak ve kasların tekrar birikmesi zaman alacaktır. Bazı insanlar tekrar yürümek için fizyoterapiye ihtiyaç duyacaktır. Vücudun yoğun bakım ünitesinde yaşadıklarından  dolayı, deliryum ve psikolojik bozukluklar yaşama olasılığı da vardır.
Cardiff ve Vale Üniversitesi Sağlık Kurulu kritik bakım fizyoterapisti Paul Twose, "Bu hastalıkta ek bir unsur var gibi görünüyor - viral yorgunluk kesinlikle büyük bir faktör" diyor.
Çin ve İtalya'dan tüm vücut zayıflığı, herhangi bir efordan sonra nefes darlığı, sürekli öksürük ve düzensiz solunum hakkında raporlar var. Ayrıca çok fazla uykuya ihtiyaç var,” diyerek şöyle devam etti: "Hastaların iyileşmesi için potansiyel olarak aylarca önemli bir süre aldığını biliyoruz."

Koronavirüs sağlığımı uzun vadede etkiler mi?
Uzun vadeli veri olmadığından emin değiliz, ancak diğer koşullara bakabiliriz. Akut solunum sıkıntısı sendromu (Ards olarak adlandırılır), bağışıklık sistemleri aşırı hıza giren ve akciğerlere zarar veren hastalarda gelişir.
"Beş yıl hatta insanların fiziksel ve psikolojik zorluklarının devam edebileceği konusunda gerçekten iyi veriler var," diyor Twose.
Warwick Tıp Okulu'nda bir pratisyen ve öğretim görevlisi olan Dr. James Gill, insanların iyileşmeyi iyileştirmek için zihinsel sağlık desteğine de ihtiyaçları olduğunu söylüyor. "Bu en ağır hastalarda TSSB [travma sonrası stres bozukluğu] şaşırtıcı değildir. Birçoğu için önemli psikolojik izler olacaktır."
Bazı hafif vakaların bile, yorgunluk gibi uzun süreli sağlık sorunları olan hastaları bırakma olasılığı vardır.

Kaç kişi iyileşti?
Doğru bir figür elde etmek zordur.
15 Nisan itibariyle Johns Hopkins Üniversitesi, iki milyon enfekte kişiden yaklaşık 500.000 kişinin iyileştiğini bildirdi.
Ancak ülkeler farklı kayıt yöntemleri kullanıyor. Bazıları iyileşme rakamları yayınlamamaktadır ve birçok hafif enfeksiyon gözden kaçacaktır.
Matematiksel modeller, insanların% 99-99,5'i arasında iyileştiğini tahmin etmektedir.

COVID-19'u tekrar yakalayabilir miyim?
Herhangi bir bağışıklığın ne kadar dayanıklı olduğuna dair çok spekülasyon var, ancak çok az kanıt var. Hastalar virüsle başarılı bir şekilde savaştıysa, bir bağışıklık tepkisi oluşturmuş olmalıdırlar. İki kez enfekte olan hastaların raporları, virüssüz olduklarını yanlış kaydeden testlere tabi tutulabilir. Bağışıklık sorunu, insanların yeniden enfekte edilip edilemeyeceğini ve herhangi bir aşının ne kadar etkili olabileceğini anlamak için hayati önem taşımaktadır (BBC, 2020).

Uzmanlar uyardı: Koronavirüs salgınında ikinci dalga tehlikesi

Uzmanlar alınan önlemlerin gevşetilmesi sonucunda, yeni tip koronavirüs salgınının olabileceği konusunda uyarıda bulundular.

İlk kez Çin’in Wuhan kentinde görülen koronovirüs salgınının 76 günlük karantina sürecinin kontrol altına alındığı savunularak sona ermesi, alınan tedbirlerin azaltılması ve ülke içindeki seyahatlere izin verilmesi, “ikinci dalga” ihtimalinin olabileceğine işaret ediyor. Bu ihtimali göz önünde bulunduran uzmanlar, alınan tedbirlerin sıkı tutulmasına devam edilmesinin önemli olduğunu belirtiyor. 

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Tıbbi Viroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kenan Midilli: “Sosyal mesafenin korunması ve izolasyon salgının önlenmesinde en etkili yöntemdir.” dedi. Ayrıca, Wuhan’da gevşetilen tedbirlerin saptanmamış sessiz enfeksiyonların yayılmasına sebep olabileceğini ve bu nedenle tedbirlerin yeniden sıkılaştırılması gerektiğini de ekledi. “Salgının bazı ülkelerde inişe geçmesinden dolayı alınan önlemlerin azaltılarak, salgının sebep olduğu ekonomik ve psiko-sosyal etkilerini de azaltılması çalışılıyor, fakat sağlık alt yapısı yetersiz ülkelerde -Güney Amerika, Afrika, Hindistan gibi- hastalık yeni yeni yükselmeye başladığı için yaz aylarında hastalığın doruğa çıkması bekleniyor. Bu sebeple, başka ülkelerden yeni girişler olursa sonbaharda ikinci bir dalga görülebilir.” dedi Midilli. 

Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Tıbbi Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Pınar Çıragil: “COVID-19 için Dünya Sağlık Örgütü’nün veya bazı ülkelerin yeterince erken önlem almadığı düşünülmektedir. İzolasyona uyulmadığı sürece ikinci bir dalganın gelmesi kaçınılmaz. Sosyal mesafeyi korursak, dışarı çıktığımızda maske kullanırsak ve kurallara uyup izolasyona devam edersek normal hayata dönme sürecimizi kısaltmış oluruz.” diye açıklama yaptı. 

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Tıbbi Viroloji Uzmanı Doç. Dr. Fatih Şahiner ise COVID-19 salgınının Çin’de ağustos ayında tekrar görülebileceğini söyledi. Aşının kısa sürede bulunamamasına karşılık tedbirlerin 2022’ye kadar sürebileceğini belirtti. Şahiner: “Salgın 2024 yılına kadar sürebilir.” dedi fakat bunun sadece olasılık olduğunu da ekledi. Ayrıca, “Virüs birkaç sene içinde mevsimsel koronavirüsler gibi yayılmayan kısımlara da yayılabilir ancak etkileri ve önemi şimdiki gibi olmaz. Toplumsal bağışıklık elde edilirse aşılama ile yeni çıkacak virüsün etkileri sınırlandırılabilir veya ölüm oranları azaltılabilir.” dedi. Koronavirüsün çok sayıda türü olduğunu ve yeni tür epidemilerin her zaman olası olduğunu da belirten Şahiner, şu anki salgına sebep olan virüsün hastalığın seyrini iyi ya da kötü değiştirecek mutasyonlara uğrayacağının beklenmemesi gerektiğini söyledi (NTV, 2020).

Dünya genelinde COVID-19 bulaşan kişi sayısı 2 milyon 250 bini geçti

İlk kez Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan COVID-19’un dünya genelinde bulaştığı kişi sayısının  2 milyon 251 bin 777’ye ulaştığı açıklandı. Virüsten hayatını kaybeden kişi sayısı ise 154 bini geçti. Virüse yakalanan 574 bin 386 kişinin ise iyileştiği belirtildi.  Salgın vakasının ve ölüm sayısının en çok görüldüğü ülke Amerika. Ülkede 706 bin 779 kişide COVID-19 olduğu tespit edildi ve 37 bin 79 kişinin hayatını kaybettiği açıklandı. İngiltere’de ise ölü sayısının son 24 saatte 888 artarak 15 bine ulaştığı belirtildi (NTV, 2020).

2020, 19 Nisan

Koronavirüs 60 dereceye kadar dayanıyor!

Habertürk’ün haberine göre, SARS-CoV-2’nin 60 derece sıcaklığa dayanabildiği Fransız bilim insanları tarafından açıklandı. Deneyi koronavirüs taşıyan bir maymun böbreği hücreleri üzerinde gerçekleştiren bilim insanları virüsün 60 derecede bir saat sonunda hâlâ çoğalmaya devam ettiklerini, 92 derecede 15 dakikada ise etkisiz hale geldiklerini belirtti (2020).

MEB duyurdu: Sona yaklaştık, nisan ayında müjdeli haberi paylaşacağız

Milli Eğitim Bakanlığı, AR-GE merkezlerinin N95 maske makinesi üretiminin sona yaklaştığını belirtti. Milli eğitim Bakan Yardımcısı Mahmut Özer nisan ayı içerisinde üretimin biteceğini belirtti. Meslek liselerinde şimdiye kadar çok sayıda maske, önlük ve dezenfektan üretildiğini belirten bakan yardımcısı, otomasyonun gerekli ihtiyacın karşılanmasında çok önemli olduğunu ve bu nedenle İstanbul’daki AR-GE merkezinin makinenin üretimi üzerine yoğunlşatırıldığını vurguladı (NTV, 2020).

Corona virüs vakalarına mobil takip

Sağlık Bakanlığı salgının takibi amaçlı bir mobil uygulama hazırladı. “Hayat Eve Sığar” isimli uygulama konum bilgisini kullanarak kişinin bulunduğu bölgenin risk derecesi ve hasta yoğunluğu bilgisini veriyor (NTV, 2020). 

Bilim kurulu toplantısı sonrası önemli̇ açıklama

Koronavirüs Bilim Kurulu toplantısının ardından, Sağlık Bakanı kendi tedavi algoritmamızı oluşturarak vakalar için erken ilaç tedavisine başlandığını ve tedavinin olumlu sonuç verdiğini açıkladı. Kısıtlamalardan sonra 65 yaş üstü pozitif vaka oranının yüzde 12 kadar düştüğünü belirten bakan vaka sayısındaki artış hızının düşmekte olduğunu söyledi (Hürriyet, 2020). 

 

KAYNAKÇA

BBC (2020, 18 Nisan). Koronavirus: İyileşmesi ne kadar sürer? URL: https://www.bbc.com/news/health-52301633

Habertürk (2020, 19 Nisan). Koronavirüs 60 dereceye kadar dayanıyor! URL: https:// www.haberturk.com/koronavirus-60-dereceye-kadar-dayaniyor-haberler-2651372

Hürriyet (2020. 19 Nisan). CORONA VİRÜSÜ SON DURUM TABLOSU: Dünyada ve Türkiye illere göre koronavirüs (korona virüs) vaka ve ölüm sayısı. URL: https://www.hurriyet.com.tr/galeri-corona-virusu-son-durum-tablosu-dunya... turkiye-illere-gore-koronavirus-korona-virus-vaka-ve-olum-sayisi-41494556/3

NTV (2020, 18 Nisan). Uzmanlar uyardı: Koronavirüs salgınında ikinci dalga tehlikesi. URL: https://www.ntv.com.tr/saglik/corona-virus-salgininda-ikinci-dalga-tehli... -uyardi,q0z18ZE6mEm02zrvHc8DCg

NTV (2020, 18 Nisan). Dünya genelinde COVID-19 bulaşan kişi sayısı 2 milyon 250 bini geçti. URL: https://www.ntv.com.tr/galeri/dunya/ingilterede-olu-sayisi-15-bini- gecti,z5h8bfTqeU2-_Y7kxjApiQ/ZfTsrebRzkC3VPem66B9kQ

NTV (2020, 19 Nisan). Corona virüs vakalarına mobil takip. URL: https://www.ntv.com.tr /video/teknoloji/corona-virus-vakalarina-mobil-takip,Y0HXdKSFwkKns6U_ohkCg

NTV (2020. 19 Nisan). MEB duyurdu: Sona yaklaştık, nisan ayında müjdeli haberi paylaşacağız. URL: https://www.ntv.com.tr/egitim/meb-duyurdu-sona-yaklastik- nisan-ayinda-mujdeli-haberi-paylasacagiz,MF5oG_Zk5kmodN8p1Ad_VQ