DSÖ ve AB Komisyonu koronavirüs gıda güvenliği tavsiyesi yayınladı
Coronavirus: Tüm terimler ne anlama geliyor?
Bakan Pakdemirli: Atık suda corona testi
İlaç devleri COVID-19 aşısı için güçlerini birleştirdi
ABD Dünya Sağlık Örgütü’ne yapılan fonu kesiyor
İngiltere’de bazı parklar kapatıldı
DSÖ ve AB Komisyonu koronavirüs gıda güvenliği tavsiyesi yayınladı
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Avrupa Komisyonu, coronavirus ve gıda güvenliği hakkında ayrı rehberlik yayınladı. Dünya Sağlık Örgütü'nün gıda işletmeleri için geçici rehberliği, insanların COVID-19'u gıda veya gıda ambalajından alabilmelerinin “pek olası olmadığını” söyledi. Coronavirüsler, bir hayvana veya insan konakına ihtiyaç duydukları için yiyeceklerde çoğalamazlar.
Araştırmalar, virüsün farklı yüzeylerde hayatta kalmasını değerlendirdi ve plastik ve paslanmaz çelikte 72 saate kadar, bakırda dört saate kadar ve kartonda 24 saate kadar yaşayabileceğini bildirdi. DSÖ’'ye göre bu araştırma kontrollü bağıl nem ve sıcaklığa sahip laboratuvar koşullarında yapıldı ve gerçek yaşam ortamında dikkatli bir şekilde yorumlanmalıdır.
Organizasyon, “Gıda endüstrisinin, gıda yüzeylerinin ve gıda ambalaj malzemelerinin gıda işçilerinin virüsüyle kontamine olma riskini ortadan kaldırmak veya azaltmak için gıda hijyeni ilkeleri konusunda kişisel hijyen önlemlerini güçlendirmesi ve tazeleme eğitimi vermesi zorunludur” diyor.
Endüstrinin, gıda güvenliği risklerini yönetmek ve kontaminasyonu önlemek için Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktası (HACCP) ilkelerine dayanan Gıda Güvenliği Yönetim Sistemleri (FSMS) olmalıdır. Önkoşul programları arasında iyi hijyen uygulamaları, temizlik ve sanitasyon, işleme alanlarının imar edilmesi, tedarikçi kontrolü, depolama, dağıtım ve nakliye, personel hijyeni ve işe uygunluk yer almaktadır.
İşçileri korumak
DSÖ, maskeler ve eldivenler gibi kişisel koruyucu ekipmanların (KKD) gıda sektöründe virüslerin ve hastalıkların yayılmasını azaltmada etkili olabileceğini, ancak sadece doğru kullanıldığında etkili olabileceğini söyledi. Ajans, sektöre fiziksel uzaklaştırma ve sıkı hijyen ve sanitasyon önlemleri koymasını ve gıda işleme, üretim ve pazarlamanın her aşamasında sık ve etkili el yıkama ve sanitasyonu teşvik etmesini tavsiye etti.
Eldivenler işçiler tarafından kullanılabilir ancak sık sık değiştirilmeli ve eldiven değişiklikleri arasında ve çıkarıldıklarında eller yıkanmalıdır. Eldivenler, ellerin yüzeyinde bakteri birikmesine izin verir, bu nedenle yiyeceklerin kontaminasyonunu önlemek için çıkarıldığında el yıkama önemlidir.
Hastalık bulaşmış bir işçi yiyecekle ilgilenirse, üzerinde çalıştıkları gıdalara, işyerindeki yüzeylere, öksürme ve hapşırma yoluyla veya elle temas yoluyla virüs bulaştırabilirler. Enfekte insanlar asemptomatik veya semptomatik olabilir ve hastalık belirtileri veya semptomları göstermeyebilir veya kolayca gözden kaçan hafif semptomlara sahip olmayabilir.
Virüsün yiyecekler üzerinde mevcut olup olmadığı, hayatta kalabileceği ve insanları enfekte edip edemeyeceği hakkında henüz bilgi yok. Bununla birlikte, pandeminin ölçeğine rağmen, gıda yoluyla bulaşma bildirimi olmamıştır. Belge, tüketicilere meyve ve sebzeleri temiz suyla yıkamalarını tavsiye etti.
Gıda üretiminin tüm aşamalarında gerekli olan iyi hijyen uygulamaları arasında, en önemlisi, üretim tesisleri arasında gıda tesislerinin ve ekipmanlarının temizlenmesi ve dezenfeksiyonu, çiğ ve pişmiş gıda gibi sürecin farklı aşamalarında gıda türleri ve gıdalar arasında çapraz kontaminasyonun önlenmesidir, ellerin yıkanması ve dezenfekte edilmesi, gerektiğinde eldiven ve maske takılması, özel hijyenik giysi ve ayakkabıların kullanılması veya hastalandığında işten uzak durulması gibi kişisel hijyen gibi.
Virüsün evcil hayvan yemi tüketimi veya çiftlik hayvanları için yem yoluyla hayvanlara bulaştığına dair bir rapor olmamıştır ve virüsün evcil hayvan yemi ile muamele edilmesinden yakalanma olasılığı düşüktür (Food Safety News, 2020).
Coronavirus: Tüm terimler ne anlama geliyor?
COVID-19:
Coronavirüsün neden olduğu hastalık ilk olarak 2019'un sonlarında Çin'in Wuhan şehrinde tespit edildi. Öncelikle akciğerleri etkiler.
Karantina:
Kamu binalarının kapalı olduğu ve insanların evde kalmasının söylendiği hareket veya günlük yaşamla ilgili kısıtlamalar. Bazı ülkelerde, coronavirüsün yayılmasını kontrol etme yönündeki sert çabaların bir parçası olarak kilitlenmeler uygulanmıştır.
Eğriyi düzleştirmek:
İletim hızını yavaşlatmak, böylece vaka sayısı açısından zirve, bir grafik üzerine çizildiğinde daha yumuşak bir eğriye düzleştirilir, sağlık hizmetlerini aşırı yükleyen coronavirus vakalarının çok yüksek bir örneğini önlemek için.
Pandemi:
Aynı anda birçok ülkede hızla yayılan ciddi bir hastalık salgını.
Kendi kendine izolasyon:
İçeride kalmak ve bir hastalığın yayılmasını önlemek amacıyla diğer insanlarla tüm temastan kaçınmak.
Sosyal mesafe:
Bir hastalığın bulaşmasını yavaşlatmak amacıyla diğer insanlardan uzak durmak. Hükümet, yaşadığınız kişiler dışında arkadaş veya akraba görmemenizi, mümkün olan yerlerde evden çalışmanızı ve toplu taşıma araçlarından kaçınmanızı önerir.
Virüs:
Herhangi bir organizmanın yaşayan hücrelerinin içine kendini kopyalayan küçük bir ajan. Virüsler bu hücrelerin ölmesine ve vücudun normal kimyasal süreçlerini kesmesine ve hastalığa neden olmasına neden olabilir (BBC,2020).
Bakan Pakdemirli: Atık suda corona testi
Türkiye Su Enstitüsü Başkanlığı tarafından corona virüsün dağılımına ilişkin bilgi edinmek amacıyla atık su numuneleri incelenecek. Çalışmayı, Türkiye Su Enstitüsü Başkanlığı ile Marmara Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç .Dr. Bilge Alpaslan Kocamemi ve Moleküler Biyolog Dr. Halil Kurt sürdürecek. Pakdemirli: “Bu çalışmayla Türkiye’deki atık su arıtma tesislerinin giriş ve çıkışlarındaki 24 saatlik kompozit atık su numuneleri alınacak. Numune alma çalışmalarına Devlet Su İşleri katkı sağlayacak ve alınan numuneler Veteriner Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü laboratuvarlarında PCR analizleri ile COVID-19 miktar tayini yapılacak.” dedi (NTV,2020).
İlaç devleri COVID-19 aşısı için güçlerini birleştirdi
İngiltere’de iki ilaç firması aşı çalışmalarını hızlandırmak adına güçlerini birleştirdi. GSK vs Sanofi’nin yaptıkları açıklamaya göre aşının en erken 2021’in ikinci yarısında çıkması planlanıyor. GSK genel müdürü bir aşı geliştirmenin on yıl sürdüğünü belirtirken sadece 18 ayda aşı hazırlamanın süreci oldukça hızlandıracağını belirtti (NTV, 2020).
ABD Dünya Sağlık Örgütü’ne yapılan fonu kesiyor
ABD Başkanı Donald Trump DSÖ’nün en temel görevlerini yapmakta başarısız olduklarını belirterek DSÖ’ye yapılan fonu çekeceğini belirtti. Ayrıca Başkan Trump DSÖ’yü krizi yanlış yönetmekle suçladı. Buna karşılık BM Genel Sekreterliği, DSÖ’ye yapılan yardımların kesilmesi için doğru zaman olmadığını söyledi (BBC, 2020).
İngiltere’de bazı parklar kapatıldı
İngiltere’de bazı parklar kapatılıyor bazıları ise belli saatlerde açık kalıyor. Hükûmet insanların evlerinde egzersiz yapmalarını tavsiye ediyor ve şu durumlar haricinde insanların dışarı çıkmaması gerektiğini söylüyor (BBC, 2020):
Gıda ve diğer gerekli malzeme almak için (mümkün olan en seyrek şekilde)
Günde en fazla bir aktivite yapmak için (yürüyüş, koşu, bisiklet)
Sağlık sorunları için
Evden çalışma mümkün değilse işe gitmek için
KAYNAKÇA
BBC (2020, 14 Nisan). “Coronavirus: Tüm terimler ne anlama geliyor?” URL: https://www.bbc.com/news/health-52182658
BBC (2020, 15 Nisan). Coronavirus: US to halt funding to WHO, says Trump. URL: https://www.bbc.com/news/world-us-canada-52289056
BBC (2020, 15 Nisan): Coronavirus: Should outdoor exercise be banned and parks closed? URL: https://www.bbc.com/news/explainers-52183137?intlink_from_url=https:// www.bbc.com/news/health&link_location=live-reporting-story
NTV (2020, 14 Nisan). Bakan Pakdemirli: Atık suda corona testi. URL: https://www.ntv.com.tr/turkiye/bakan-pakdemirli-acikladi-atik-suda-coron...
NTV (2020, 15 Nisan). İlaç devleri corona virüs aşısı için güçlerini birleştirdi. URL: https://www.ntv.com.tr/saglik/ilac-devleri-corona-virus-asisi-icin-gucle... ,_BRarskzX0qUmqkYp6cHBw
Whitworth, J. (2020, 14 Nisan). DSÖ ve AB Komisyonu koronavirüs gıda güvenliği tavsiyesi yayınladı. URL:
https://www.foodsafetynews.com/2020/04/who-and-eu-commission-publish-cov...