Koronavirüs S proteinleri sayesinde hedef hücre yüzeyinde bulunan reseptörlere bağlanır ve hedef hücrenin içine girer. SARS-CoV-2 hücrelerinin üzerinde bulunan S proteinini hedef alan ve pasif bağışıklık sağlayan nötrleştirici antikorlar, bilim insanları tarafından tasarlanmış muhtemelen ilk tedavi yöntemidir. SARS-CoV-2’ye ait genomun yakın zamanda dizilenmiş olması, araştırmacılara gen sentezinin laboratuvar ortamında yapılabilmesi ve S proteinin immunojen olarak ele alınması imkânını sağlamaktadır. 

Hücre yüzeyindeki viral reseptör proteinlerine nötrleştirici antikorların bağlanmasıyla virüsün hücre içine girişi engellenebilir. Yakın zamanda, hücre üzerindeki anjiyotensin dönüştürücü enzim-2 (ACE-2) nin koronavirüsün hücreye girmek için bağlandığı bir reseptör olduğu tayin edilmiştir. Hücre kültüründe, SARS virüsünün ACE2 reseptörüne bağlanıp, virüsün hücre içine girmesine engel olacak reseptör bağlanma domaininin (RBD) uygulanması, virüsün hücre içine alınmasını çok etkili bir şekilde bloke etmektedir. SARS-CoV-2 virüsü için de eşdeğer bir RBD potansiyel tedavi stratejisi olarak değerlendirilebilir.

Başka bir tedavi stratejisi ise ACE2 proteinine bağlanan bir antikor geliştirmek ve bu sayede koronavirüs enfeksiyonunu engellemek olabilir. Bu tedavi yöntemi daha önce SARS için kullanılmıştır. 

SARS-CoV-2 proteininin büyükbaş hayvanlar tarafından immünize edilmesi ve bu hayvanlardan poliklonal antikor üretiminin sağlanması, nötrleştirici antikor stratejisine alternatif bir yöntem olarak bahsedilebilir.

SARS-CoV-2 virüsünün yüzey proteinlerinin hedef olmasının yanısıra, virüsün RNA genomunun parçalanmasına yönelik tedavi de mümkündür. Küçük interferans RNA (siRNA) ya da antisens oligonükleotit (ASO) kullanılarak virüsün RNA genomu hedef alınıp virüsle mücadele edilebilir. COVID-19 tedavisi için siRNA kullanılması etkili bir tedavi yöntemi olarak görünse de, fazla sayıda enfekte insan için bu ilaçların büyük ölçekli üretimi sınırlıdır. Günümüzde siRNA ve ASO terapileri nadir hastalıklar için uygulanmakta olup, bu tip ilaçların hızlıca üretimini sağlayacak kaynaklar ve büyük ölçekli bir üretim sistemi henüz bulunmamaktadır.

Küçük ilaç moleküllerinin viral yaşam döngüsünün çeşitli safhalarında replikasyonu engellemesi de başka bir tedavi stratejisi olarak düşünülebilir. Bu tip ilaçların potansiyel hedefleri viral polimerazlar ve proteaz inhibitörleridir. SARS-CoV-2 virüsü için lopinavir ve ritonavir (HIV proteaz inhibitörleri) ile ilk aşamada pozitif sonuçlar elde edilmiştir.

Salgın hastalıklarda iyileşen hastanın serumunun tedavi yöntemi olarak kullanılması basit ancak çok etkili bir yöntemdir. Viral enfeksiyon sonrası iyileşen kişiler virüse karşı antikor ile immün yanıt oluşturmuşlardır. Bu antikorların yüksek titre ile hastalara uygulanması sonucunda, virüs nötralize olarak yeni enfeksiyonlar engellenebilir. 

Kaynak:

Kruse RL. 2020. Therapeutic strategies in an outbreak scenario to treat the novel coronavirus originating in Wuhan, China [version 2; peer review: 2 approved]. F1000Research 2020, 9:72 https://doi.org/10.12688/f1000research.22211.2